VII tom "Harcerskiego Słownika Biograficznego"
W pierwszych dniach grudnia b.r. ukazał się VII tom „Harcerskiego Słownika Biograficznego", wielotomowej publikacji, mającej na celu zgromadzenie biografii zasłużonych, nieżyjących już osób związanych z polskim harcerstwem.
Wśród 100 zaprezentowanych w nim postaci znalazł się szereg instruktorów krakowskiego harcerstwa. Są wśród nich hm. dr Janusz ANDRUSIKIEWICZ (1925–2013), komendant hufców krakowskich (1957), członek Komendy Krakowskiej Chorągwi Harcerstwa (1960‒1962), hm. Tadeusz BARCZYK (1913–1998), hufcowy konspiracyjnego Hufca Olkusz, krypt. „Rój Srebro" (1940–1945), hufcowy Hufca Olkusz (1946–1949, 1956–1963), hm. Danuta BOBEK (1931–2018), instruktorka Sztabu i Wydziału Nieprzetartego Szlaku Głównej Kwatery Harcerstwa/ZHP (1961‒1987), przewodnicząca Rady Programowej przy Wydziale Nieprzetartego Szlaku Głównej Kwatery ZHP (1991‒1997), hm. Tadeusz GRZESŁO (1919‒2007), hufcowy I Hufca Harcerzy we Wrocławiu (1945‒1946), hufcowy Hufca Wrocław-Zachód (1948‒1949), hufcowy Hufca Kraków-Grzegórzki (1958‒1961, 1963), phm. Janina IGNASZEK (1911–1989), hufcowa II Hufca Harcerek w Krakowie, komendantka Harcerskiego Ośrodka Zdrowia w Kościelisku (1948), hm. Tadeusz KASPRZYCKI (1947–2020), harcerski instruktor lotniczy, międzynarodowy sędzia sportowy, kierownik Inspektoratu Lotniczego Hufca Kraków-Krowodrza (1989‒1998), szef Inspektoratu Lotniczego Chorągwi Krakowskiej ZHP (1990‒2004), hm. Marek KUDASIEWICZ (1934–2021), komendant Szczepu Lotniczego im. Żwirki i Wigury (1959−1965), komendant Szczepu Lotniczego „Srebrzystych Ptaków" (1979−1985), zastępca hufcowego Hufca Kraków Kleparz-Łobzów (1960/61), zastępca komendanta Hufca Kraków-Krowodrza (1977/78, 1979/80), kierownik Wydziału Harcerskiego Komendy Krakowskiej Chorągwi ZHP (1982−1985), komandor krakowskich Szczepów Lotniczych (1977‒1991), wybitny metodyk harcerski, phm. Bogusław LANGMAN (1905–1988), szczepowy Czarnej Trzynastki Krakowskiej (1958–1961), hm. Władysław LEŚNIAK Władysław (1936–2008), komendant Hufca Kraków-powiat (1967–1972), hm. Stanisław MILLAN, (1925−2001), żołnierz Armii Krajowej, instruktor komendy Hufca Kraków-Podgórze (1959−1974), hm. dr Alina MORAWSKA (1911‒1996), instruktorka Komendy Krakowskiej Chorągwi Żeńskiej/Harcerek, hufcowa Żeńskiego Hufca Zuchowego w Krakowie, uczestniczka konspiracji, phm. Izabella NIKIEL (1916–1997), hufcowa II Hufca Harcerek w Krakowie (1935–1938), komendantka krakowskich Hufców Harcerek (1937–1938), uczestniczka Pogotowia Harcerek, działaczka Rady Głównej Opiekuńczej, hm. Władysław PANCERZ (1926‒2020), komendant Krakowskiej Chorągwi ZHP (1964‒1971), żołnierz Batalionów Chłopskich, hm. dr Jerzy PARZYŃSKI (1929–1994), członek Szarych Szeregów, uczestnik powstania warszawskiego, drużynowy 29 Krakowskiej Drużyny Harcerzy (1946–1947, 1948–1949), komendant Szczepu „Huragan" (1956–1961), instruktor Komendy Krakowskiej Chorągwi Harcerstwa (1957–1961), hm. Stanisław PAULI (1922–2005), zastępca hufcowego Hufca Kraków-Grzegórzki (1961‒1963), hm. Stanisław PODUSOWSKI (1920‒2008), obrońca Lwowa (1939), żołnierz Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej, komendant Kręgu Kompanii Harcerskiej Obrony Lwowa (1993‒2006), Zygmunt POGAN, (1923‒2000), członek Szarych Szeregów, wiceprzewodniczący Zarządu Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Szarych Szeregów (1992‒2000), sierżant podchorąży Armii Krajowej, Teresa REMISZEWSKA-DAMSZ, (1928‒2002), instruktorka Hufca Kraków-Nowa Huta (od 1957), członkini Rady Harcerskiego Kręgu Morskiego, jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, prekursorka samotnego kobiecego żeglarstwa w Polsce, hm. Janina RYBSKA (1924–2009), długoletnia instruktorka komend hufców Kraków-Łobzów, Kraków Kleparz-Łobzów i Kraków-Krowodrza, hm. Edward SZCZĘŚNIAK (1929‒2018), organizator środowiska harcerskich kombatantów, Zbigniew ŚNIEGOWSKI (1919‒1980), harcerz Rzeczypospolitej, żołnierz Armii Krajowej, porucznik Wojska Polskiego, członek Szarych Szeregów, redaktor harcerskiej prasy konspiracyjnej i wydawnictw harcerskich, Józef TOMCZYK, (1909‒2005), referent drużyn specjalnych/pilot Śląskiej Chorągwi Harcerzy (1932‒1935), dowódca kompanii Szarych Szeregów w Krakowie (1943), Stanisław WATYCHA, instruktor harcerski, żołnierz Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej, phm. Józef WIATR (1928–1989), działacz turystyczny, instruktor komendy Krakowskiej Chorągwi Harcerzy (1949–1950), instruktor komendy Hufca Kraków-Stare Miasto (1957, 1960), żołnierz Armii Krajowej, hm. Wacław WIERZEWSKI (1913‒2007), dziennikarz, kierownik i dyrektor Składnicy Harcerskiej w Krakowie (1945−1949), żołnierz Armii Krajowej, hm. Ryszard WRÓBLEWSKI (1931–2004), komendant Kręgu Instruktorów Seniorów „Powsinogi Bieszczadzkie" (2000‒2004).
Oczywiście podane powyżej krótkie z konieczności notki nie wyczerpują zasług wymienionych postaci, a co najmniej część z nich jest wielu instruktorom i wychowankom krakowskiego harcerstwa dobrze znana.
Wśród autorów haseł biograficznych znajdują się członkowie Komisji Historycznej Chorągwi Krakowskiej, instruktorzy Chorągwi i nasi stali współpracownicy m.in.: hm. inż. Marek Bieżanowski, hm. Ryszard Korski, hm. Juliusz Langner, mgr Barbara Morawska-Nowak, hm. inż. Jadwiga Skiba, phm. Marta Szymańska, red. Jacek Sypień, hm. Krzysztof Wojtycza i hm. Aleksandra Wróblewska. Redaktorem wydawnictwa i również autorem haseł jest hm. prof. UAFM dr hab. Janusz Wojtycza.
Wydanie niniejszego tomu umożliwiło wsparcie z Krakowskiego Holdingu Komunalnego S.A., który już poprzednio przyczynił się do publikacji w 2022 r. monografii „Hufiec Kraków-Podgórze w latach 1957‒1989" pióra Andrzeja Gaczorka, Jerzego Klinika i Wiesława Wójcika, członków Komisji Historycznej oraz VI t. „Harcerskiego Słownika Biograficznego".
Wśród ponad 700 opublikowanych dotychczas w „Harcerskim Słowniku Biograficznym" haseł znalazła się większość postaci, które w przeszłości miały wpływ na powstanie, ukształtowanie się i rozwój ruchu harcerskiego. Pamiętaliśmy także o wychowankach organizacji, którzy oddali życie w służbie dla Ojczyzny i tych, którzy służbę Ojczyźnie, podjętą w harcerstwie, kontynuowali na innych polach aktywności. Wszystkie te postacie mogą być dla harcerek i harcerzy wzorami osobowymi, bliskimi poprzez przynależność do tego samego ruchu, a także patronami jednostek harcerskich.
Wszystkich chętnych zapraszamy do współpracy, gdyż wiele postaci jeszcze nie zostało zaprezentowanych w „Słowniku", zwłaszcza spośród lokalnych działaczy, będących w swoich środowiskach symbolami wierności idei harcerskiej. Ich biografie oczekują na opracowanie, które może być jednym z zadań podejmowanych przez młodych instruktorów w ramach prób na stopnie instruktorskie, a może też stać się początkiem głębszych studiów nad dziejami harcerstwa w lokalnym środowisku i regionie, a potem także całej organizacji.
PARTNER PUBLIKACJI: